Tchawica znajduje się pomiędzy krtanią a oskrzelami. Kształtem przypomina rurę i zapewnia stały dopływ powietrza do płuc. Wewnątrz jest pokryta wielorzędowym nabłonkiem migawkowym, usuwającym śluz wraz z zanieczyszczeniami. Ze względu na budowę i odgrywaną rolę narząd jest podatny na infekcje.
Ostre zapalenie tchawicy zazwyczaj jest powodowane przez wirusy (paragrypy, grypy, rhinowirusy czy adenowirusy), rzadziej bakterie. Objawy pojawiają się nagle, ale ustępują po kilku dniach. Rzadko obserwuje się izolowane zapalenie tchawicy, często poprzedza je zapalenie oskrzeli, krtani lub gardła.
Przewlekłe zapalenie tchawicy może być spowodowane:
Niekiedy bywa ono skutkiem przewlekłego zapalenia gardła lub zatok. Może się również pojawić u pacjentów, którzy przeszli operację usunięcia krtani. W wielu przypadkach zapalenie tchawicy jest zaraźliwe. Wirusy są przenoszone drogą kropelkową, co oznacza, że ryzyko wzrasta, gdy przebywa się z osobą zarażoną. Infekcja szybko szerzy się w dużych skupiskach ludzi, np. biurach, szkołach czy przedszkolach.
Charakterystycznym objawem zapalenia tchawicy jest suchy, duszący kaszel, który z czasem przybiera postać mokrą. Towarzyszą mu świszczący oddech, ból gardła i uczucie drapania, zmęczenie, osłabienie, a także ból w obrębie szyi i za mostkiem.
Oprócz tego pojawia się stan podgorączkowy lub gorączka. Wielu pacjentów skarży się też na bóle i zawroty głowy. Wszystkie dolegliwości, z wyjątkiem kaszlu, pojawiają się po kilku dniach. U dzieci choroba przebiega podobnie jak u dorosłych.
Zobacz także: Epilepsja – co to za choroba? Przyczyny, objawy, diagnostyka padaczki
Jeśli podejrzewasz u siebie zapalenie tchawicy, zgłoś się do lekarza rodzinnego. Przeprowadzi on z Tobą szczegółowy wywiad i wykona badanie przedmiotowe, a następnie skieruje Cię do laryngologa. Wskazane jest poszerzenie diagnostyki o wymaz z gardła. Lekarz może również skierować pacjenta na RTG klatki piersiowej, aby wykluczyć zapalenie płuc. Niekiedy przeprowadza się badanie nasycenia krwi tlenem. Lekarz może również skierować chorego na tomografię komputerową klatki piersiowej lub bronchoskopię, czyli endoskopowe badanie dróg oddechowych.
Zapalenie tchawicy może prowadzić do niedrożności górnych dróg oddechowych, dlatego jak najszybciej należy je rozpoznać i wdrożyć leczenie. W przypadku poważnych problemów z oddychaniem należy niezwłocznie zadzwonić pod numer alarmowy 112 lub 999. Aby jednak do tego nie dopuścić, zgłoś się do lekarza pierwszego kontaktu, gdy tylko pojawią się niepokojące objawy.
Zobacz także: Rezonans magnetyczny szyi
Aby wybrać najlepszą metodę leczenia, najpierw specjalista ustali czynnik etiologiczny. Jeśli zapalenie tchawicy jest spowodowane przez bakterie, lekarz przepisze antybiotyk. Najczęściej chorzy przyjmują makrolidy, cefalosporyny lub amoksycylinę z kwasem klawulanowym przez 3–14 dni. Nie wolno przerywać kuracji, nawet jeśli poczujesz się lepiej. W przeciwnym razie narazisz się na nawrót choroby lub groźne powikłania.
Zazwyczaj jednak mamy do czynienia z infekcją wirusową, wówczas stosuje się leczenie objawowe. Pacjent zażywa środki przeciwbólowe, przeciwzapalne i przeciwgorączkowe. Chory może też przyjmować syrop dopasowany do rodzaju kaszlu. Ostre zapalenie tchawicy zazwyczaj ustępuje w ciągu 4–7 dni, natomiast stan przewlekły może utrzymywać się nawet przez kilka miesięcy. W przypadku ostrego zapalenia tchawicy często konieczna jest hospitalizacja.
Zobacz także: Ból z tyłu pleców na wysokości płuc – jakie badania wykonać?
Należy unikać dymu papierosowego i innych wziewnych czynników drażniących, a także nie przeciążać strun głosowych. Oprócz tego pacjent powinien dużo pić i odpoczywać. Oprócz wody chory może też sięgnąć po herbatę imbirową, świeżo wyciskane soki owocowe i warzywne, napary ziołowe czy ciepłe mleko z czosnkiem, miodem i masłem. Należy również zadbać o odpowiednią wilgotność powietrza w domu. W tym celu warto stosować nawilżacz powietrza lub położyć mokre ręczniki na kaloryfery. Na ból gardła i nieprzyjemne uczucie drapania pomogą tabletki do ssania, najlepiej z wyciągiem z ziela tymianku, porostu islandzkiego czy prawoślazu.
Można również wykonywać inhalacje roztworem soli fizjologicznej lub olejkami eterycznymi. W tym przypadku dobrze sprawdzi się olejek eukaliptusowy, rozmarynowy czy z drzewa herbacianego, które oczyszczają i nawilżają górne drogi oddechowe. Chory może też płukać gardło naparem z szałwii, tymianku lub rumianku.
Bibliografia
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7125831/ [dostęp: 01.08.2023].
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK470240/ [dostęp: 01.08.2023].
Umów się na wizytę
Badanie płatne
Badanie NFZ
Badanie
w ramach abonamentu
