Kiedy wykonać USG jamy brzusznej? Charakterystyka, inwazyjność, przygotowanie do badania

USG jamy brzusznej to badanie obrazowe. Zleca się je zwykle jako pierwsze, gdy istnieje podejrzenie patologii w obrębie narządów znajdujących się w tej okolicy ciała. Jest bezbolesne i bezinwazyjne, jednak nierzadko wymaga odpowiedniego przygotowania. Za pomocą USG jamy brzusznej można wykryć nieprawidłowości w funkcjonowaniu przewodu pokarmowego. Jest ono również wstępem do bardziej szczegółowych badań diagnostycznych.

USG jamy brzusznej nie jest skomplikowanym badaniem. Zazwyczaj wykonuje się je w pozycji leżącej, ale ostateczne ułożenie zależy od lekarza. Wyjaśniamy, jak ono przebiega, w jaki sposób pacjent powinien się do niego przygotować, aby wyniki były rzetelne.

 

Narządy w jamie brzusznej a diagnostyka


Jama brzuszna zajmuje znaczną część przestrzeni w ciele człowieka. Usytuowana w połowie tułowia, zawiera kilka bardzo ważnych organów, bez których organizm nie byłby w stanie funkcjonować. Jama brzuszna została podzielona przez lekarzy na dwie części: nadokrężniczą i podokrężniczą. W pierwszej zlokalizowane są śledziona, żołądek, trzustka i wątroba, w drugiej zaś – jelita.

Jamę brzuszną wyściela otrzewna. To dość cienka błona, która otacza narządy. Jest ona także ważna z klinicznego punktu widzenia. Stan zapalny otrzewnej wiąże się z poważnymi kłopotami ze zdrowiem i może być zagrożeniem życia. Zresztą w przestrzeni za otrzewną znajdują się nerki – jeden z głównych elementów układu moczowego.

Wszystkie organy zlokalizowane w jamie brzusznej mogą chorować, dlatego duży nacisk kładzie się na odpowiednią diagnostykę tego właśnie obszaru. Poza tym nieprawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego to jedna z najczęstszych dolegliwości zgłaszanych medykom. Z tego też względu medycyna dysponuje szeregiem technik diagnostycznych, które są pomocne w rozpoznawaniu nieprawidłowości. Jednym z takich badań jest ultrasonografia, którą jest metodą powszechnie dostępną.

 

Co wykrywa USG jamy brzusznej?


USG jamy brzusznej to nieinwazyjne badanie obrazowe. Co prawda, większość zlokalizowanych w niej organów można zbadać odrębnie (np. USG nerek, USG żołądka lub wątroby), jednak diagnostyka nie będzie wtedy obejmować pozostałych narządów. Badanie to jest zatem ogólne, ale pozwala stwierdzić nieprawidłowości w funkcjonowaniu któregoś z organów, co jest wstępem do poszerzenia diagnostyki o wskazane obszary. Dzięki badaniu USG brzucha można rozpoznać lub ocenić:

  • budowę i wielkość narządów oraz ich potencjalne anomalie rozwojowe,
  • torbiele oraz inne guzy,
  • zmiany nowotworowe,
  • stany zapalne otrzewnej,
  • złogi zgromadzone w drogach moczowych bądź w pęcherzu żółciowym,
  • uszkodzenia wątroby,
  • stan narządów po urazach lub wypadkach.

W większości sytuacji badanie wymaga przygotowania. Jest ono wymagane zarówno u dzieci, jak i u dorosłych.

Zobacz także: Ból brzucha - przyczyny, choroby, badania i leczenie

 

Wskazania do USG jamy brzusznej


Jednym z podstawowych i najczęstszych wskazań, jeśli chodzi o USG brzucha, są bóle o różnym nasileniu, ponieważ mogą one towarzyszyć rozmaitym schorzeniom. USG jamy brzusznej warto też wykonać w przypadku:

  • wystąpienia żółtaczki, co może sugerować chorobę wątroby (chorego kieruje się wtedy na USG wątroby, które precyzyjnie określi stan tego narządu),
  • długotrwałych zaparć lub biegunek, co może być źródłem poważnych problemów z układem pokarmowym (rozwiązaniem jest skierowanie pacjenta na USG jelit lub żołądka),
  • nieustannych kolek u dzieci,
  • poważnych urazów jamy brzusznej,
  • powiększenia obwodu brzucha i napięcia w jamie brzusznej wyczuwalnego podczas badania przedmiotowego.

W ultrasonografii brzucha widać również guzy. Można rozpoznać, czy u pacjenta wystąpiły przerzuty, jeśli choruje on na nowotwór.

Zobacz także: Czy rezonans magnetyczny w ciąży jest bezpieczny?

 

Przygotowanie do USG jamy brzusznej i jego przebieg


Zaleca się odpowiednie przygotowanie do badania USG jamy brzusznej. Osoby dorosłe mogą je wykonać, zachowawszy odstęp co najmniej 6 godzin od ostatniego posiłku, a na dzień przed – dietę lekkostrawną. Podobne restrykcje ma młodzież w wieku od 15. roku życia. Nieco inaczej jest w przypadku noworodków i niemowląt. Nie można ich karmić ani poić co najmniej 1,5 godziny przed badaniem. Natomiast dzieci do 5. roku życia nie powinny spożywać posiłku przez dwie godziny przed USG. Jeśli pacjent boryka się ze wzdęciami, wskazane jest zażycie środków farmakologicznych. Preparaty na wzdęcia podaje się też dzieciom.

USG jamy brzusznej polega na poruszaniu się głowicy aparatu po brzuchu chorego, który został ułożony w pozycji leżącej. Badanie jest bezbolesne. Można je wykonać nieodpłatnie w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia lub zdecydować się na USG jamy brzusznej prywatnie. Nie wymaga ono wtedy skierowania.

Umów online na Portalu Pacjenta

Bibliografia
J. Bates, red. W. Jakubowski, Ultrasonografia jamy brzusznej, Wydawnictwo Medyczne Edra Urban & Partner, wyd. II, Wrocław 2012.

Umów się na wizytę

Badanie płatne


Badanie NFZ

22 880 90 80


Badanie
w ramach abonamentu