Krztusiec to choroba, która niegdyś była powszechną przyczyną zachorowań wśród dzieci. Obecnie, dzięki szczepieniom, stała się znacznie rzadsza, lecz nadal stanowi zagrożenie. Dowiedz się, jak krztusiec atakuje układ oddechowy i jakie są objawy choroby. Poznaj metody diagnostyczne i sposoby leczenia tego schorzenia.
Czym jest krztusiec?
Krztusiec to ostra choroba zakaźna dróg oddechowych. Wywoływana jest przez bakterie Bordetella pertussis. Charakteryzuje się występowaniem silnego, napadowego kaszlu, który może prowadzić do duszności i wymiotów. Krztusiec jest szczególnie niebezpieczny dla niemowląt i osób z obniżoną odpornością.
Zakażenie krztuścem następuje drogą kropelkową, podczas bezpośredniego kontaktu z osobą zarażoną. Bakterie Bordetella pertussis przenoszą się podczas kaszlu i kichania, a także przez bezpośredni kontakt z wydzielinami z dróg oddechowych chorej osoby.
Niemowlęta i dzieci w wieku przedszkolnym są najbardziej narażone na zachorowanie na krztusiec. Osoby dorosłe, które nie otrzymały pełnej dawki szczepionki przeciwko krztuścowi, również mogą zachorować. Osoby z obniżoną odpornością są natomiast szczególnie narażone na powikłania związane z krztuścem.
Krztusiec a koklusz
Krztusiec i koklusz to dwie różne nazwy tej samej choroby. Obie nazwy odnoszą się do tej samej choroby wywoływanej przez bakterie Bordetella pertussis.
Objawy krztuśca
Objawy krztuśca u dzieci zazwyczaj pojawiają się po około 7-10 dniach od zakażenia. Początkowo objawy mogą przypominać przeziębienie, takie jak kaszel, katar i podwyższona temperatura ciała. Następnie rozwija się charakterystyczny napadowy kaszel, który może być bardzo silny i trwać nawet kilkanaście sekund. Napady kaszlu mogą być tak intensywne, że dziecko może mieć trudności z oddychaniem. W niektórych przypadkach, po napadzie kaszlu, mogą pojawić się wymioty.
Objawy krztuśca u dorosłych zazwyczaj są łagodniejsze niż u dzieci. Choroba przebiega zwykle w postaci nawracającego kaszlu, który może trwać nawet kilka tygodni. U dorosłych, szczególnie u tych z obniżoną odpornością, krztusiec może prowadzić do powikłań i trudności w oddychaniu.
Krztusiec jest chorobą zaraźliwą. Ryzyko zarażenia trwa zwykle około 2-3 tygodnie od wystąpienia objawów. Po rozpoczęciu leczenia antybiotykami zwykle ustępuje po 5 dniach.
Metody diagnostyki krztuśca
Diagnostyka krztuśca jest oparta na obserwacji charakterystycznych objawów jak napadowy kaszel i wystąpienie wymiotów po napadzie kaszlu. Lekarz może również zlecić badania laboratoryjne, takie jak wymaz z gardła, aby potwierdzić obecność bakterii Bordetella pertussis lub badanie poziomu przeciwciał przeciwko toksynie krztuścowej.
Testem diagnostycznym stosowanym w przypadku krztuśca jest PCR (reakcja łańcuchowa polimerazy). Metoda ta pozwala na wykrycie DNA bakterii Bordetella pertussis w pobranych próbkach. PCR jest bardzo skutecznym testem, umożliwiającym szybką i precyzyjną diagnozę krztuśca.
Jakie są sposoby leczenia krztuśca?
Leczenie krztuśca zwykle polega na podawaniu antybiotyków, takich jak azytromycyna lub klarytromycyna. Antybiotyki pomagają w hamowaniu namnażania się bakterii Bordetella pertussis i zmniejszeniu nasilenia objawów choroby. W przypadku ciężkiego przebiegu krztuśca konieczna może okazać się hospitalizacja.
Zobacz także: Czym jest tętniak aorty? Jakie daje objawy? Metody leczenia
Profilaktyka krztuśca
Najskuteczniejszą formą profilaktyki krztuśca jest szczepienie. U dzieci powinno być ono przeprowadzone zgodnie z zaleceniami programu szczepień, zaczynając od 2 miesiąca życia.
Osoby dorosłe, zwłaszcza opiekunowie niemowląt i osoby z osłabionym układem odpornościowym, również powinny zaszczepić się przeciwko krztuścowi. Szczególnie istotne jest to dla kobiet w ciąży, ponieważ pomaga w ochronie noworodków przed zakażeniem. Dorośli powinni otrzymywać przypominające dawki szczepień co 10 lat.
Możliwe powikłania po krztuścu
Krztusiec może prowadzić do różnych powikłań. Mogą obejmować one: zapalenie płuc, zapalenie ucha środkowego, napady drgawkowe, a nawet uszkodzenie mózgu.
Niemowlęta są najbardziej narażone na powikłania związane z krztuścem. Mogą wystąpić u nich trudności w oddychaniu, napady drgawkowe, a nawet zapalenie płuc. W przypadku wystąpienia jakichkolwiek niepokojących objawów należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem.
Bibliografia:
- Choroby zakaźne i pasożytnicze człowieka: podręcznik dla studentów medycyny, pod red. Zdzisława Dziubana, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.
- Klinika chorób wewnętrznych: podręcznik dla studentów medycyny, pod red. Andrzeja Szczeklika, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2020
